Güneş Enerjisi

   Güneş enerjisi, kaynağı Güneş olan ısı ve parlak ışıktır. Güneş'in çekirdeğinde yer alan füzyon süreci ile açığa çıkan ışınım enerjisidir. Güneşteki hidrojen gazının helyuma dönüşmesi füzyon sürecinden kaynaklanır. Dünya atmosferinin dışında Güneş ışınımının şiddeti, aşağı yukarı sabit ve 1370 W/m2 (Watt/metrekare) değerindedir; ancak yeryüzünde 0-1100 W/m2 değerleri arasında değişim gösterir.

   Bu enerjinin Dünya'ya gelen küçük bir bölümü dahi,insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, Güneş enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakımından düşme göstermiş, Güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir birincil enerji kaynağı olarak kendini kabul ettirmiştir.

   Türkiye Dünya üzerinde 36°-42° kuzey enlemleri ve 26°-45° doğu boylamları arasında bulunmaktadır. Türkiye'nin yıllık ortalama Güneş Işınımı 1303 kWh/m2yıl, ortalama yıllık güneşlenme süresi ise 2,623 saattir. Bu rakam günlük 3.6 kWh/m2 güce, günde yaklaşık 7.2 saat, toplamda ise 110 günlük bir güneşlenme süresine denk gelmektedir. 9.8 milyon TEP (ton eşdeğer petrol) ısıl uygulamalara olmak üzere yıllık 26.2 milyon TEP enerji potansiyeli mevcuttur. Yılın 10 ayı boyunca teknik ve ekonomik olarak ülke yüzölçümünün %63'ünde ve tüm yıl boyunca %17'sinden yararlanılabilir.

Proje Gerçekleştirme Süreci

   Sahadaki çalışma EKİM 2016 da başlamış olup 4 MW. için geçici kabul, 22 Haziran 2016 tarihinde yapılmıştır. Başlangıçta kış aylarının yoğun yağışlı geçmesi konstrüksiyon montajı bir miktar gecikse de, 4 MW öngörülen tarihte tamamlanmıştır. Kurulan bu santraldeki GES panelleri için 25 yıllık bir üretim tahmini yapılmaktadır. 25 yıl sonunda toplam 171 milyon KW/saat elektrik üretimi öngörülmektedir.

Teknik Özellikler

- Kayseri için GES analizi

Kayseri bölgesi 2016 yılı ortaları itibariyle 100 MW’a yaklaşan GES projeleri ile enerji üreterek ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. TEDAŞ verilerine göre, Türkiye’deki toplam GES projelerindeki gerçekleşme oranında Kayseri, 1. sırada olup toplam kurulu gücün üçte birine sahiptir.

Kayserinin Coğrafi Konum ve GES Uygulanabilirlik Açıdan Değerlendirilmesi:
Kayseri, Orta Kızılırmak bölümünde, İç Anadolu’nun güney bölümü ile Toros dağlarının birbirine yaklaştığı alanda yer alır. 37 derece 45 dakika ile 38 derece 18 dakika kuzey enlemleri ve 34 derece 56 dakika ile 36 derece 58 dakika doğu boylamları arasında bulunmaktadır. Doğu ve kuzeydoğusu Sivas, kuzeyi Yozgat, batısı Nevşehir, güneybatısı Niğde, güneyi ise Adana ve Kahramanmaraş İlleri ile çevrilidir.

Kayseri ili yüzölçümü toplamı 16.917 km2 dir. İl yüzölçümünün yaklaşık yüzde 40’ını tarım arazisi oluşturmaktadır. En düşük arazi oranı ise orman ve fundalık alanlardır. Kayseri orman arazisi yönünden oldukça fakirdir.

Kayseri bölgesinde maksimum 12 saat güneşlenme süresi, minimum 2.6 saat güneşlenme süresi olduğu görülmektedir. Sıcaklık olarak en düşük -31.4 oC , en yüksek sıcaklık ise 40.7 oC olarak ölçülmüştür. Bir bölgeyi GES açısından değerlendirebilmek için öncelikli olarak radyasyon oranlarına bakmamız gerekir.

Kayseri bölgesindeki radyasyon haritasına baktığımızda Pınarbaşı’da güneş radyasyonunun 1650-1700 KWh/m2-yıl arasında olduğu görülmektedir.

Güneş enerji santrali koordinata göre yaklaşık ne kadar elektrik üreteceğini belirtilen programlar yardımıyla yapılmaktadır.

Türkiye dahil Avrupa’daki 20 ile 70 yıl arasındaki uzun dönemli meteorolojik güneş ölçüm verilerinin kullanılması ile hazırlanan aşağıdaki tabloya göre Kayseri bölgesi GES için yatırıma uygun bir bölge olduğu verilerden anlaşılmaktadır.

- Güneş Enerji Santrali İçin Arazi Seçimi

GES için arazi seçiminde bulunulurken dikkat edilmesi gereken hususlar;
• Arazinin eğimi,
• Arazinin özellikleri,
• DSİ sulama programı dışında olması,
• Maden arazisi statüsünde olmaması,
• Tarım dışı statüsünde olması,
• Arazinin toprak türü,
• Çevresinde gölgelenmeye sebep olacak engel bulunmaması,
• Dağıtım şebekesine yakınlığı,
• Güneye cephesinin olması.

- Bu Projede Dikkat Edilen Bazı Hususlar ve GES’in Kurulduğu Arazinin Durumu;

GES için arazi seçiminde bulunulurken dikkat edilmesi gereken hususlar;
• Arazi yaklaşık 200.000 m2 olup 10 MW lık GES için uygun büyüklüktedir ve güneye eğimlidir.
• Yaklaşık 5.000 m2 alanda zemin yükseltme ve düzleme işlemi yapılmış olup, ayrıca arazide kurulumun ve işletmenin daha düzenli yapılmasını sağlamak için zemine mıcır serilmiştir.
• Arazinin Kızıldere, Tahtalı mahallesine giden asfalt yola cephesi vardır.
• GES için gerekli olan marjinal tarım arazisi raporu alınmış olup, DSİ’nin sulama arazisinde olmadığı DSİ den alınan raporla belgelenmiştir.
• Arazide gölgeleme yapacak herhangi bir nesne bulunmamakla beraber işletme binası olarak yapılan bina, panelleri etkilemeyecek bir noktaya konumlandırılmıştır.
• Arazinin zemin etüt raporu hazırlanmış olup çakma işlemine müsait olduğu anlaşılmıştır.
• Arazinin içinde dağıtım şirketine ait OG beton köşkü bulunduğu için herhangi bir iletim hattı yapılmadan doğrudan bağlantı yapılmıştır.
• Rakım 1600 metre olduğu için yaz aylarındaki panel ısınmalarının az olmasından dolayı avantaj vardır.

- Güneş Enerji Santral Kurulumu İçin Yasal Süreçler;

GES kurulacağı arazi tespit yapıldıktan sonra gerekli yasal izinlerin alınması gerekmektedir. Yasal izin süreci yaklaşık dört- altı ay sürmekte olup süreç bu projede yaklaşık 5 ay sürmüştür.

KCETAŞ’a Başvuru Yapılması ve Çağrı Mektubunun Alınması.

Başvuru esnasında istenen belli başlı belgeler şunlardır.
a. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne arazi sınıfının tespiti için müracaat:
GES kurulacak arazi için marjinal tarım arazi yazısı alınmıştır.

b. Üretim tesisinin yapılması planlanan yere ait harita/kroki:
Tesisin kurulması planlanan yere ait UTM 6, ED 50 koordinat sisteminde, 1/25.000 ölçekli harita istenmektedir. Bu harita üzerinde üretim tesisine ait köşe koordinatları işlenmiştir ve harita mühendisi onaylıdır.

c. Üretim tesisine ait ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) raporu:
İlgili Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden alınmıştır.

d. Üretim tesisine ait elektrik tek hat şeması:
Elektrik mühendisi onaylı tek hat şeması hazırlanmıştır.

e. Teknik değerlendirme formu:
Enerji Bakanlığı, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından istenilen güneş enerjisine dayalı üretim tesisine ilişkin teknik değerlendirme formu (ıslak imzalı aslı) ve sahaya ait aplikasyon krokisinin aslı hazırlanmıştır.

Dağıtım şirketine verilen bu evraklar sonunda çağrı mektupları alınmıştır.

Çağrı mektubunda belirtilen hususlar dikkate alınarak hazırlanan elektrik ve statik projeleri ve bazı evraklar ile TEDAŞ’a müracaat edilerek proje onaylatılmış olup KCETAŞ’la Bağlantı Anlaşması yapılmıştır.

1 MW (1189 MWp) GES için ihtiyaç duyulan ekipman listesi şunlardır;